Tez No	İndirme	Tez Künye	Durumu
535599		Yaratıcı sınıf ve soylulaşma ilişkisi: Yeldeğirmeni örneği / The relationship between creative class and gentrification: The example of yeldeği̇rmeni̇ Yazar:BÜŞRA GEZER Danışman: PROF. DR. ZEYNEP ŞİRİN ENLİL Yer Bilgisi: Yıldız Teknik Üniversitesi / Fen Bilimleri Enstitüsü / Şehir ve Bölge Planlama Ana Bilim Dalı / Kentsel Dönüşüm ve Planlama Bilim Dalı Konu:Şehircilik ve Bölge Planlama = Urban and Regional Planning Dizin:Mutenalaştırma = Gentrification ; Soylulaştırma = Gentrification ; Yaratma = Creating ; Yaratıcılık = Creativity	Onaylandı Yüksek Lisans Türkçe 2019 113 s.
Literatürde farklı araştırmacılar tarafından yaratıcı insanlar, sanatçılar, bohemler ya da yeni orta sınıf olarak ifade edilen yaratıcı sınıfın ortaya çıkması, kentlerin yeniden yapılanması sürecinde kent merkezlerinde yaratıcı endüstrilerin gelişmesi ile ilgilidir. Fordist üretim örgütlenmesinin aksine, post-fordist bir üretim örgütlenmesi içinde organize olabilen [21] ve bilgi, teknoloji ile yaratıcılığı ön planda tutan hizmet sektörlerinin [91] kent merkezlerinde sanayinin boşalttığı alanları doldurmasıyla, bu sektörlerde istihdam edilen bir yaratıcı sınıf ortaya çıkmıştır. 'Süper yaratıcı çekirdek' ve 'yaratıcı profesyoneller' olmak üzere sahip oldukları meslekler/uzmanlıklar üzerinden Florida [4] tarafından 2 farklı kola ayrılan yaratıcı sınıf, bölgesel ölçekte bölgenin ekonomik büyümesindeki rolü üzerinden tanımlanmaktadır. Kentsel ölçekte aynı sınıf yaratıcı kentler [20], [37], [47], [61], [98]' ve 'yaratıcı endüstri kümeleri [26], [36], [53], [55]' yerel öçekte ise kent merkezlerine etkileri bağlamında 'soylulaşma ve yerinden edilme [22], [34], [65], [66], [71]' kavramları ile ilişkili olarak incelenmektedir. Bu tez kapsamında yerel ölçekte kent merkezlerine etkileri bağlamında, yaratıcı sınıf ile soylulaşma ve yerinden edilme arasındaki ilişkinin Yeldeğirmeni-Kadıköy üzerinden incelenmesine odaklanılmıştır. Bu amaçla 2 farklı kesitte, Yeldeğirmeni'nde yaşanan değişim sürecini anlamak adına yerleşmedeki farklı kullanıcı grupları (yaşayanlar ve çalışanlar-2016- 100 tane) ile Yeldeğirmeni'nde gerçekleşen uygulama ve karar alma süreçlerinde etkin aktörlerle (2018- 6 tane) yarı yapılandırılmış görüşmeler yapılmıştır. Görüşmelerden elde edilen sonuçlara göre, sahip olduğu özellikler (konumu, tarihsel ve kült. kimliği) nedeniyle yaratıcı sınıfın süper yaratıcı çekirdek kolundaki 'bohemler' grubunda yer alan [4] 'sanatçılar' tarafından oldukça çekici bir yerleşme olan Yeldeğirmeni; 2013-2014 yıllarında yerleşmede sanat atölyelerinin ve beraberinde kafelerin sayıca artmasıyla, kira ve mülk değerlerinin artmaya başladığı bir değişim sürecine girmiştir. Soylulaşmanın 1. aşaması olarak tanımlanan bu süreci, düşük gelirli ve kiracı konumundaki hanehalklarının öğrenci grupları; artan kiralar ile başa çıkamayarak dükkan kapatan esnafın kafeler ve Yeldeğirmeni'ndeki mahalle kültürünün yerleşik ögeleri olan zanaatkarların sanatçılar tarafından yerlerinden edildikleri soylulaşmanın 2. aşaması takip etmiştir. Bugün soylulaşmanın 3. aşamasından izler görmenin mümkün olduğu Yeldeğirmeni'nin mahalle yaşantısı; komşuluk ilişkilerinin zayıflaması, tanımadık kişi oranının artması ve dolayısıyla bulunulan yeri sahiplenme duygusunun azalması nedeniyle yok olma tehlikesi ile karşı karşıyadır. Bu tehlikeye karşı kim tarafından nasıl bir rol üstlenilmesi gerektiği, görüşme yapılan aktörler ile birlikte tartışılmış; alan çalışması ile elde edilen bulguların literatür ile ilişkili bir şekilde değerlendirildiği 'sonuç' kısmıyla tez sonlandırılmıştır.
In the literature the emergence of the creative class which is called creative people, artists, bohemians or the new middle class by different researchers is concerned with the development of creative industries in urban centers in the process of urban reconstruction. A creative class has emerged by the fact that the service sectors which could be organized in a post-fordist production organization in contrast to the fordist production organization [21] and which prioritize knowledge, technology and creativity [91] have filled the fields emptied by industry sector in urban centers. The creative class which is divided into two different groups by Florida [4] through their occupations including the 'super creative core' and 'creative professionals' is defined on the regional scale by its role in the economic growth of the region. Creative class is examined in relation to the concepts of creative cities [20], [37], [47], [61], [98]' and 'creative industry clusters [26], [36], [53], [55]' at the urban level and in relation to the concepts of 'gentrification and displacement [22], [34], [65], [66], [71]' in the context of their impact on urban centers at the local level. Within the scope of thesis the relationship between creative class and gentrification-displacement in the context of its effects on urban centers on the local scale through Yeldegirmeni-Kadıkoy is focused. In order to understand the changing process in Yeldegirmeni, semi-structured interviews were conducted in 2 different sections with the different user groups (inhabitants and employees - 2016 - 100) in the settlement and actors (2018-6) which are effective in the implementation and decision-making processes in the settlement. According to the results of the interviews Yeldegirmeni which is a very attractive settlement by the artists located in 'bohemian' groups of 'super creative core' [4] due to its features (location, historical and cultural identity) has entered the changing process in which the rental and property values began to increase with the increase in the number of art workshops and cafes in the years of 2013-2014. This process defined as the 1st stage of gentrification has been followed by the 2nd stage of gentrification in which the households with low income have been displaced by student groups, the shopkeepers who were unable to cope with the increased rents have been displaced by cafes and craftsmen who are the settled elements of neighborhood culture in Yeldegirmeni have been displaced by artists. The neighborhood life of Yeldeğirmeni where it is possible to see signs from the 3rd stage of the gentrification today faces the danger of extinction due to the weakening of the neighborhood relations, increasing the rate of unfamiliar people and thus reducing the sense of ownership of the place. The issue of which role should be taken by whom against this danger was discussed together with the actors interviewed and the thesis was concluded with the 'conclusion' chapter in which the findings of field study were evaluated in associated with the literature.